Dinlerin Benzer Özellikleri
Her dinin kendine ait özelliğinin yanında bütün dinlerin bir takım ortak özellikleri de vardır. Köken veya ortaya çıktığı bölgeye göre gruplandırılan dinler, kendi içlerinde birbirine daha çok benzerler. Örneğin semavi veya vahye dayalı diye tanımlanan dinler birbirine çok yakındır. Aynı şekilde Hint dinleri birbirine benzer. Farklı gruplarda yer almalarına rağmen, neredeyse bütün dinlerin sahip olduğu ortak inanç ve uygulamalar da vardır.
Dinlerin Benzer Özellikleri
İnanç
İbadet
Ahlak
İnanç
Hemen hemen bütün dinlerin vazgeçilmez bir takım temel inanç esasları vardır. Dirrter”, kendilerine tabi olanların bu inançlara inanmalarını zorunlu kılar.
Semavi dinlerde birbirinden farklı da olsa Tanrı (Yahudiler bu Tanrıya Yehova adını verirken Müslümanlar buna Allah adını verirler), kitap, ahiret, peygamber, melek gibi inanç esasları bulunmaktadır.
Yahudilerde inanç esasları Musa b. Meymun tarafından şekillendirilmiştir. Hristiyanlıkta inanç esaslarına “kredo” adı verilirken Müslümanlar bu esaslara “amentü” demektedirler.
Semavi olmayan dinlerde de Tanrı inancı ve ahlak ilkeleri gibi birtakım ortak inanç esasları bulunmaktadır.
Semavi dinlerde inanç kaynağı kutsal kitaplar olmasına rağmen, ilkel veya geleneksel dinlerde, inançların kaynağı, dinî önderin öğretileri veya halk kültürüdür.
İbadet
Bütün dinlerdeki ortak özelliklerden birisi de ibadet esaslarıdır. Bazı dinlerde bu esaslar çok detaylı olarak belirtilmişken, bazı dinlerde ise kuralları tam olarak biçimlenmemiş ibadetler bulunmaktadır.
Bu ibadetlerin en başta geleni namaz veya ona benzer bir ibadettir.
Hristiyanlıkta ibadetler “dua” adındaki ayinler olup, günlük, haftalık ve yıllık olmak üzere üç grupta toplanırlar. Ancak onlarda Müslümanların yaptıkları gibi bir namaz ibadeti yoktur.
Yahudilerde ise daha değişik ibadetler bulunmaktadır. Bu dinde de ibadetten maksat duadır.
Diğer milli ve ilkel dinlerde de yüce yaratıcı veya yüce güç denilen varlıklara karşı yapılması gereken bir takım ibadet ve ayinler bulunmaktadır. Mesela Hinduizm’de ibadet, dua ve dilekte bulunmaktır. Günlük ibadetini yapacak olan bir Hindu sabah güneş doğmadan kalkar, Tanrı’nın (Brahma) adını anarak yıkanır. Yüzünü doğuya dönerek oturur ve Tanrısına yalvarır.
Dinlerdeki ortak ibadetlerden bir diğeri oruçtur, islam’da Ramazan ayında bir ay oruç tutmak farzdır. Hristiyanlıkta ise şükran orucu ve kilise orucu olmak üzere iki tür oruç bulunmaktadır.
Yahudilikte ise Tanrı’ya şükretme, yas tutma, kötü günleri hatırlama ve günahların keffareti amacıyla toplam altı gün oruç tutulur.
Dinlerdeki benzer ibadetlerden birisi de hac ibadetidir. Müslümanlar Kabe’yi, Yahudiler Süleyman Mabedini, Hristiyanlar Meryem Ana Evi’ni, Hindular Ganj nehrini hac yapmak için kullanırlar.
Yine bütün dinlerin ortak ibadetlerinden birisi de kurbandır. Kurbandan amaç insanın Tanrı’ya yaklaşmasını sağlamaktır. Bunun için Tanrı’ya bir takım canlı veya cansız yiyecekler sunulur. Böylece Tanrı ile insan arasında bir yakınlaşma meydana geleceğine inanılır.
Ahlak
Ahlak bütün dinlerin nihai hedefidir. Yani dinin en temel amacı iyi ahlak sahibi insanlar yetiştirmektir. Bunun için de temel ahlak ilkeleri denilen ve bütün dinlerde ortak olarak bulunan evrensel ahlak ilkeleri vardır.
Hemen hemen bütün dinlerde doğruluk, yardımlaşma, iyilik, sevgi ve saygı gibi ortak değerler bulunmaktadır.
Yine dinlerin tamamın yakınında insan öldürme, yalancılık, adaletsizlik, hırsızlık, fuhuş, rüşvet, dolandırıcılık gibi eylemler suç ve yasaktır.
